Agufié(-di-fru-penjadis)
Rosa pendulina
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Noms en français : Églantier à fruits pendants, Églantier des Alpes.
Descripcioun :Agufié (o agoulencié) que trachis en mountagno dins li bos clar souto li faiard o li sapino. Se recounèis à si flour roujo, si fueio coumpausado de 7 à 11 fueioun, sènso péu e à si fru penjadis. Peréu es un di rare agoulencié qu'a ges de pougnoun, o quàsi. Lou pecou èi glandoulous (fotò) o contro dóu fru .
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 0,5 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 30 à 50 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 700 à 2400 m
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Bos clar
- Faio
- Relarg à aubret
- Prado à rousèu
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Rosa pendulina L., 1753
(= Rosa alpina L., 1753 )
Poumbrago
Chenopodium vulvaria
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Poumbraio, Poumbroio, Poubroio.
Noms en français : Chénopode fétide, Vulvaire.
Descripcioun :La poumbrago, s'un cop l'avès touca, vous n'en ramentarés de tèms, subretout se l'avès bèn fretado. Es uno planto couchado, verdalo e farinouso emé de fueio entiero. Se vèson bèn, sus lou dessoubre di fueio, li glando que caupon de trietilamino à l'óurigino de l'óudour que pudis (fotò).
Usanço :Li grano soun manjadisso e acampado pèr li touareg que n'en fan de farino. Aquesto sèr dins la preparacioun de "taguella" o pan dóu desèrt. La planto tencho la lano en jauno viéu. Se dis que sarié bono contro l'isterìo ("principe di signaturo").
Port : Erbo
Taio : 10 à 30(70) cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Chenopodium
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 1,5 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Ermas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurimediterranenco
Ref. sc. : Chenopodium vulvaria L., 1753